بررسی عوامل مؤثّر بر رفتار فعالیت فیزیکی بر اساس الگوی فرانظری، در کارکنان دانشگاه های بیرجند

زمینه و هدف: فعالیّت فیزیکی به عنوان یک رفتار بهداشتی مؤثّر، نه تنها از بسیاری از مشکلات بهداشتی پیشگیری می کند، بلکه می تواند سبک زندگی سالم را نیز ارتقا دهد. یکی از الگوهایی که به تبیین رفتار فعالیت فیزیکی می پردازد، الگوی فرانظری می باشد. مطالعه حاضر، با هدف بررسی عوامل مؤثّر بر رفتار فعالیت فیزیکی بر اساس الگوی فرانظری در کارکنان دانشگاه های بیرجند انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی، تعداد 200نفر از کارکنان حوزه معاونت آموزشی و تحقیقات دانشگاه های بیرجند، به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و سازه های مدل فرانظری بود که به روش خودگزارش دهی تکمیل گردید. روایی پرسشنامه ها، از طریق بررسی روایی صوری و محتوایی توسط اساتید و پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و تعیین ضریب همبستگی به روش آزمون-بازآزمون تأیید شد. داده های گردآوری شده، وارد نرم افزار spss (ویرایش 16) شد و توسط آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال والیس و تست تعقیبی توکی، در سطح معنی داری 05/0>α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنّی شرکت کنندگان 9/8±9/36 بود. از 200 شرکت کننده، 90 نفر (45%) مرد بودند. 14% از شرکت کنندگان در مرحله پیش تفکّر، 28% در مرحله تفکّر، 29% در مرحله آمادگی، 8/7% در مرحله عمل و 2/21% در مرحله نگهداری رفتار فعالیت فیزیکی قرار داشتند. نتایج آزمون آنالیز واریانس، اختلاف آماری معنی داری را بین مراحل تغییر رفتار فعالیت فیزیکی با منافع درک شده، توازن در تصمیم گیری، فرآیندهای تغییر و خودکارآمدی نشان داد (001/0>p). نتیجه گیری: اغلب کارکنان مورد بررسی، زندگی بی تحرّکی داشتند که نشان می دهد، مداخلات برنامه ریزی شده برای ارتقای فعالیت فیزیکی کارکنان مورد نیاز می باشد. در این زمینه، استفاده از مداخلات مبتنی بر مدل فرانظری می تواند کمک کننده باشد.